ΘΑ ΤΑΞΙΔΕΥΑΤΕ ΜΕ ΤΗΝ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΤΟΥ ΑΖΑΧΙΣΤΑΝ;
Μια διαφήμιση στη "Le Monde"
ΘΑ ΤΑΞΙΔΕΥΑΤΕ ΜΕ ΤΗΝ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΤΟΥ ΑΖΑΧΙΣΤΑΝ;
Μια διαφήμιση στη "Le Monde"
Το Αζαχιστάν είναι μια χώρα της Κεντρικής Ασίας που δεν έχει ποτέ ενοχλήσει κανένα. Η ίδια η ύπαρξή του όμως είναι γενικά ενοχλητική:
- Τα ονομά του έχει για δεύτερο συνθετικό το -σταν που είναι γενικά προβληματικό αφού συνδέεται με εθνικές περιοχές που είναι βασικά αντι-δυτικές (βλέπε: Κουρδιστάν, Βελουχιστάν, Τουρκεστάν, κ.λπ.).
- Η κατάληξη του εθνικού επιθέτου «Azakhistan-i» παραπέμπει σε χώρες της Μέσης ανατολής και της Ασίας (Iraq-i, Pakistan-i) των οποίων οι λαοί απαλλάχτηκαν πρόσφατα από τον αποικιοκρατικό ζυγό και -κακό για τους αποικιοκράτες- συγκροτήθηκαν σε αυτόνομα έθνη.
- Το ίδιο το «χχχ...» στην προφορά του ονόματος, που γράφεται συνήθως «kh», έχει και αυτό μια ελάχιστα ευγενική καταγωγή. Σε μια σειρά από ευρωπαϊκές γλώσσες δεν υπάρχει καθόλου ως φθόγγος (και πάντως απουσιάζει εντελώς από τα γαλλικά).
Το Αζαχιστάν συμβαίνει να έχει μια μικρή αεροπορική εταιρία την «Azakhistani Airlines» που -αν μη τι άλλο- βοηθά τη μικρή χώρα στην εξοικονόμηση συναλλάγματος , αφού οι ευκατάστατοι Αζάχοι, όταν ταξιδεύουν στο εξωτερικό, δεν χρειάζεται να χρησιμοποιήσουν τις ξένες εταιρίες που την συναγωνίζονται. Εξάλλου, στην εποχή της παγκοσμιοποίησης που ζούμε, οι ξένοι που έβαλαν στο χάρτη τους το Αζαχιστάν λόγω του πλούσιου υπεδάφους του, μπορούν και αυτοί να επωφεληθούν από τη σύνδεση των διεθνών αεροδρομίων με την πρωτεύουσα του Αζαχιστάν. Ωστόσο καλά είναι να αποφεύγουν τον εθνικό αερομεταφορέα του Αζαχιστάν!!
Αυτό άλλωστε μας συμβουλεύει και η διαφήμιση της Motorola, που απευθύνεται στους γάλλους μάνατζερ, και δείχνει ποιες είναι οι χρήσεις του νέου της κινητού:
- Μπορούν να τηλεφωνήσουν, σε υπερατλαντική κλήση, από την Αμερική στην Ευρώπη --στο σπίτι τους,
- μπορούν να επιβεβαιώσουν την άφιξή τους στη Νέα Υόρκη,
- μπορούν να καταγράψουν μια υπενθύμιση να μην ταξιδέψουν ποτέ στο μέλλον με τις Azakhistani Airlines ! Ποιος ξέρει ποιες δυσάρεστες εμπειρίες μπορούν να έχουν εάν μπλεχτούν με αεροπορικές εταιρίες από τριτοκοσμικές χώρες.
Για να αποδοθεί σωστά η όλη εικόνα της ζωής και της δράσης του μεγαλο-στελέχους της πολυεθνικής, που ταξιδεύει από ήπειρο σε ήπειρο, στο βάθος του εικονογραφημένου διαφημιστικού μυνήματος υπάρχει και η Νέα Υόρκη που αντιπροσωπεύει, βέβαια, τον κόσμο των πολυεθνικών και των μεγάλων επιχειρήσεων. Ο ουρανοξύστης της Chrysler, ο όμορφος αυτός μεταλλικός ξιφίας, καθώς και το παραπλεύρως κτίριο συμπληρώνουν, εδράζουν, συσπειρώνουν κάθε έννοια που είναι σχετική με τη δραστηριότητα του επιχειρηματία. Και μάλιστα οι σκοτεινές αποχρώσεις των κτιρίων προσθέτουν μια χαρακτηριστική μητροπολιτική, φριτσ-λανγκική νότα που τρομάζει. Το μήνυμα αποκτάει ωστόσο έτσι το μέγιστο της δύναμής του. Νέα Υόρκη, Motorola, αποφυγή των Azakhistani Airlines συγκροτούν ένα εικονογραφικό και λεκτικό σημασιολογικό τρίγωνο, όπου το κάθε ένα στοιχείο συμπληρώνει τα άλλα.
Κατά την έννοια αυτή, το διαφημιζόμενο προϊόν της Motorola έχει να κερδίσει τόσο από το συσχετισμό του με τη Νέα Υόρκη όσο και από το "αστειάκι" για τις Azakhistani Airlines με το οποίο προβάλλεται η εμπορική λεπτομέρεια για το τεχνικά εφικτό ζήτημα της αποθήκευσης υπενθυμίσεων.
Η Νέα Υόρκη που συγκεντρώνει στα σπλάχνα της τόσους και τόσους "στανικούς" λαούς (σαν τον υποτιθέμενο Αζαχιστανικό λαό της διαφήμισης) μετέχει εικονογραφικά σε μια συλλογική δυσφήμιση τους από τον (υποτιθέμενο) εκπρόσωπο των στελεχών όλων των επιχειρήσεων που εδώ και μερικά χρόνια θριαμβολογούν για τη νίκη τους πάνω στα τόσα και τόσα "στανικά" κράτη της υφηλίου.
Και άλλα ακόμα λεπτομερή εικονογραφικά στοιχεία μπορούν να επισημανθούν στη διαφήμιση αυτή. Οι "συμβουλές" που δίνει ο κατασκευαστής στον μελλοντικό αγοραστή συνοδεύονται με κάποια επεξηγηματικά εικονίδια.
- Στο πρώτο εικονίδιο η πατρίδα-σπίτι του αγοραστή χαρτογραφείται όχι ως Γαλλία αλλά ως Ευρώπη. Μια επιλεγμένη, βέβαια, Ευρώπη που να χωράει καλά στο εικονίδιο.
- Στο δεύτερο εικονίδιο, η χώρα της Νέας Υόρκης, οι Ηνωμένες Πολιτείες, αποδίδονται με ένα περίγραμμα το οποίο "ξακρίζει" επιμελώς κάθε ενοχλητική παρεμβολή. Σε μια φυσιολογική χαρτογραφική απόδοση θα συμπεριλαμβανόταν ακόμα και η Κούβα! Οπότε ο χάρτης-περίγραμμα διορθώνει τα πράγματα.
- Τέλος, το τέταρτο εικονίδιο μας περιγράφει ποια ήταν η τραυματική εμπειρία που είχε ο πολυταξιδεμένος μάνατζερ εξαιτίας, μάλλον, της υπόδικης εταιρίας Azakhistani Airlines! Ευτυχώς, πάντως, γλύτωσε με το αλεξίπτωτο...
Πρόκειται για μια περίπτωση συμβολικής γεωπολιτικής δράσης όπου κάποια σημειολογικά στοιχεία δεύτερης και τρίτης τάξης όπως μια εικόνα ουρανοξύστη και μια υπαρκτή κατάληξη ανύπαρκτου εθνωνυμίου (Αζαχιστάν) συνθέτουν ένα πλαίσιο που παραποιεί την πραγματικότητα ή την κατασκευάζει εξαρχής κατά τρόπο παραπλήσιο με εκείνο που είναι γνωστός από την προπαγάνδα των μεγάλων πολεμικών εθνών της ιστορίας. Στην περίπτωση της διαφήμισής μας γλώσσα, χώρος και συμφέρον διαπλέκονται κατά πρωτότυπο, ίσως, τρόπο αλλά με στόχους προφανείς όπως πολλές φορές στο παρελθόν.
HOME PAGE] |
Get your own Free Home Page