ΣΥΝΕΙΡΜΟΙ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΟΡΩΝ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

ΜΑΡΑΚΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ - ΣΩΠΑΣΗ ΓΕΩΡΓΙΑ

Αντικείμενο εργασίας - Συμπεράσματα

Η παρούσα εργασία στηρίζεται σε μια έρευνα που έγινε βάσει ερωτηματολογίου όπου ζητήθηκε από τους 38 ερωτώμενους πρωτοετείς φοιτητές του Τμήματος Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (στο εναρκτήριο μάθημα Ανθρωπογεωγραφίας 1998-99, Διδάσκων : Ι. Ρέντζος), να γράψουν δίπλα από καθεμιά από τις 25 λέξεις που περιείχε, μια άλλη λέξη ή έκφραση που τους ερχόταν συνειρμικά στο μυαλό.

Οι 25 αυτές λέξεις είχαν γεωγραφικό περιεχόμενο και ήταν οι εξής:

• Ποτάμι,
• Βορράς,
• Αιγαίο,
• Τέξας,
• βουνό,
• κόλπος,
• Ελβετία,
• νησί,
• τρένο,
• λιμάνι,
• Λονδίνο,
• νομός,
• Κολόμβος,
• αεροπλάνο,
• βλάστηση,
• Ευρώπη,
• πράσινο,
• Ιόνιο,
• χάρτης,
• Αφρική,
• πόλη
• δορυφόρος.

Αφού επεξεργαστήκαμε τα ερωτηματολόγια αυτά, τα συμπεράσματα τα οποία είναι δυνατόν να εξαχθούν είναι τα παρακάτω:

• Αρχικά, οι απαντήσεις που δόθηκαν από τα υποκείμενα του πειράματος για την κάθε έννοια παρουσιάζουν μια ποικιλομορφία, πράγμα που δείχνει ότι το καθένα από αυτά αντιλαμβάνεται διαφορετικά αυτούς τους όρους, και επομένως, σχηματίζει διαφορετικούς συνειρμούς. Αυτό φαίνεται από τις απαντήσεις που δόθηκαν για την πρώτη έννοια που είναι το ποτάμι. Παρατηρούμε λοιπόν ότι από τα 38 ερωτηματολόγια, τα 21 έχουν διαφορετικές απαντήσεις. Ωστόσο, υπάρχουν και απαντήσεις που εμφανίζονται περισσότερο από μια φορά που είναι: Νείλος, νερό, Αμαζόνιος, ηρεμία και Πηνειός.
• 'Οσον αφορά τη συχνότητα των επαναλαμβανόμενων απαντήσεων, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι τα λήμματα Ιόνιο και Κολόμβος εμφανίζουν τον μεγαλύτερο αριθμό επαναλήψεων. Για το μεν πρώτο, αναφέρεται ο όρος πέλαγος 20 φορές και για το δεύτερο ο όρος Αμερική 27 φορές.

Αναλυτικά για το κάθε λήμμα ο όρος που συναντάται περισσότερο είναι:

Πίνακας 1. Οι περισσότερο ανακληθέντες όροι

ΟΡΟΣ-ΕΡΕΘΙΣΜΑ	ΑΝΑΚΑΛΟΥΜΕΝΟΣ ΟΡΟΣ
ποτάμι	νερό (10 φορές)
Βορράς	Νότος (17 φορές)
Αιγαίο	Πέλαγος (12 φορές)
Τέξας	Αμερική (14 φορές
βουνό	Ολυμπος (9 φορές)
νησί	θάλασσα (14 φορές)
τρένο	ταξίδι (16 φορές)
λιμάνι	πλοίο (14 φορές)
Λονδίνο	Big- Ben (10 φορές)
νομός	πρωτεύουσα (4 φορές) Θεσσαλονίκη (4 φορές)
Κολόμβος	Αμερική (27 φορές)
αεροπλάνο	ταξίδι (11 φορές)
βλάστηση	φυτά (5 φορές) τροπική βλάστηση (5 φορές)
Ευρώπη	ήπειρος (12 φορές)
πράσινο	δέντρο ( 7 φορές),
Ιόνιο	Πέλαγος (20 φορές)
χάρτης	Γεωγραφία (11 φορές),
Αφρική	ήπειρος (7 φορές),
πόλη	Αθήνα (8 φορές)
δορυφόρος	διάστημα (17 φορές).

'Ενα άλλο συμπέρασμα το οποίο είναι δυνατόν να προκύψει από την μελέτη των απαντήσεων είναι το εξής: Σε μερικές περιπτώσεις, ενώ είναι διαφορετικός ο όρος-ερέθισμα, ο εκ συνειρμού ανακαλούμενος όρος ταυτίζεται. Αυτό φαίνεται από τον ανωτέρω πίνακα 1. Για παράδειγμα για το λήμμα Τέξας οι περισσότερες απαντήσεις που δόθηκαν ήταν Αμερική και για το λήμμα Κολόμβος ήταν επίσης Αμερική.

Πίνακας 2: Αναλυτική παρουσίαση όρων προκαλούντων ερέθισμα και ανακαλούμενων όρων

ΟΡΟΣ-ΕΡΕΘΙΣΜΑ	ΑΝΑΚΑΛΟΥΜΕΝΟΣ ΟΡΟΣ
Ποτάμι	Δούναβης 1, Πράσινο 1, Τάμεσης1, Νερό 10 , Ψάρια 1, Ηρεμία 2, Βλάστηση 1, Αλιάκμονας 1, Πηνειός 3, Νέστος-Στρυμόνας 1, Άρδευση 1, Θάλασσα 1, Όχθη 1, Καταρράκτες 1, Εξοχή 1, Άγρια Φύση, Νείλος 4, Ωκεανός 1, Λίμνη 1, Αμαζόνιος 2, Αξιός 1, Ρυάκι 1
Βορράς	Άνεμος 4, Νότος 17, Κρύο 4, ΠΑΟΚ 1, Γερμανία 1, Βόρειος Πόλος 1 , Θεσσαλονίκη 2 , Αέρας 2, Μακεδονία 1, Ορολογία 1, Πάγος 1, Σκανδιναβικές Χώρες 1, Πυξίδα 1, Βιομηχανικές Χώρες 1
Αιγαίο	Μυτιλήνη 6, Ρόδος 1, Πέλαγος 12, Νησιά 9, Θάλασσα 6, Ελλάδα 2, Ελληνικά Νησιά 1, Τουρισμός 1,
Τέξας	Εγκληματικότητα 1 , Κάκτοι 3 , Βία 1, Πόλη 3, Αμερική 14, Ζέστη 1, Μεξικό 3, Γελαδάρης 2, Ξηρότοποι 1, Μεγαλούπολη 1, Άγρια Δύση 2, Ράντσο 1, Άλογα 2, Άνθρωποι 1, ΗΠΑ 1
Βουνό	Όλυμπος 9, Ορειβασία 4, Ύψος 1, Κρύο 1, Πράσινο 3, Εκδρομή 1, Χιόνι 2, Πλαγιά 2, Πρασινάδα 1, Οροσειρά 1, Θάλασσα 5, Κορυφή 1, Αέρας 1, Δέντρα 2, Δάσος 1, Φαλακρό Παγγαίο 1, Σκληρό Κλίμα 1, Τοπίο 1, Χωριό 1, Πίνδος 2
Κόλπος	Αμβρακικός 9, Λιμανάκι 1, Θερμαϊκός 2, Θάλασσα 9, Ασφάλεια 1, Περσικός 3, Θεσσαλονίκη 1, Παγασητικός 1, Βόλος 1 , Λίμνη 1, Καράβι 1, Λιμάνι 2, Φύση 1, Κορινθιακός 2, Καλλονής 3
Ελβετία	Άλπεις 6 , Χιόνια 12, Τράπεζες 6, Λεφτά 1, Χώρα 2, Σκι 2, Βουνά 1, Ζυρίχη 1, Ευρώπη 2, Όμορφη χώρα 1, Πλούτος 2 , Κρύο 1, Κρύος καιρός 1
Νησί	Διακοπές 5, Θάλασσα 14, Μυτιλήνη 4, Άσπρο/Μπλε 1, Καλοκαίρι 2 , Σπέτσες 1, Τροπικό 1, Διασκέδαση 1, Σύμη 1, Κρήτη 1, Θάσος 1, Απομόνωση 1, Μεσόγειος 1 , Λήμνος 1 , Λέσβος 1 , Μύκονος 1 , Παραλία 1
Τρένο	Ταξίδια 16 , Κίνηση 1, Διαδρομή 1, Σταθμός 2, Σταθμός Λαρίςης 1, Καράβι 1, Μεταφορικό Μέσο 3, Ράγες 1, Βαγόνια 4, Σιδηροδρομικές Γραμμές 3, Σιδηροδρομικός Σταθμός 3, Μετακίνηση/μεταφορά 1, Γραμμές 1
Λιμάνι	Πλοία 14, Καράβια 10, Νησιά 1, Αποχωρισμός 1, Θεσσαλονίκη 1, Υπόκοσμος 1, Κινητικότητα 1, Πειραιάς 7, Μασςαλία 1, Προκυμαία 1
Λονδίνο	Big-Ben 10, Βροχή 6, Υγρασία 1, Συννεφιά 1, British Μ. 1, Αγγλία 8, Αξιοθέατα 1, Πρωτεύουσα 1, Ακρίβεια 1, Τάμεσης 2, Μαγαζιά 1, Ομίχλη 2, Βασίλισσα 1, Μεγάλη Βρετανία 1, Πόλη 1
Νομός	Ιωαννίνων 2 , Αχαΐας 2, Θεσσαλονίκης 4, Λέσβου 3, Ενότητα 1, Πόλη 3, Πρωτεύουσα 4, Ημαθίας 1, Μεσσηνίας 2, Τόπος 2, Χωριό 1, Περιφέρεια 1, Επαρχία 1, Έβρος 1, Διαμέρισμα 1, Διαχωρισμός 1, Κωμόπολη - Χώρας 1, Διοίκηση 1, Αττική 2 , Αθήνας 1, Καβάλα 1
Κολόμβος	Αμερική 27, Ανακάλυψη 3, Εξερευνητής 2, Αυγό 2, Ιστορικό πρόσωπο 1, Χριστόφορος 2, Ταξιδιώτης 1
Αεροπλάνο	Πιλότος 3 , Ταξίδι 11, Σύννεφα 3 , Μεγάλες αποστάσεις 1, Ύψος 1, Αεροσυνοδός 1, Πανοραμική θέα 1, Πέταγμα ελεύθερο 1, Ουρανός 3, Αέρας 1, Το γρηγορότερο μέσο 1, Εφεύρεση 1, Πτήση 1, Ολυμπιακή Αεροπορία 1, Αεροπορικά Ατυχήματα 1, Εξαφάνιση-απόσταση 1, Αεροδρόμιο 5, Απογείωση 1
Βλάστηση	Δέντρα 2 , Λουλούδια 2 , Τροπική 5 , Υγρασία 2, Τροπικά. δάση 1, Ζωή 1 , Δάσος 4 , Ζούγκλα 1, Παρθένο Δάσος 1 , Φυτά 5, Πράσινο 1, Οξυγόνο 1, Αμαζόνιος 3 , Ζώα 1 , Χόρτο 1, Νερό 1 , Βουνό 1, Υποτυπώδης 1, Φύση 1, Καλλιέργεια 1, Έδαφος 1
Ευρώπη	Αγγλία 1, Διακοπές 1, Γαλλία 1, Ήπειρος 12, Γηραιά Ήπειρος 1, Μέλλον 1, Ευρωπαϊκή Ένωση 2, Μυθολογία 1, Γερμανία 2, Ιστορία 1, Ελλάδα 6, ΕΟΚ 2, Φώτα 1, Ασία 1, Γη 1, Ιταλία 1, Θεματικός χάρτης 1, Παρίσι 1
Πράσινο	Βλάστηση 4, Δάσος 6, Κόκκινο 3, Ζωή 2, Παιχνίδι 1, Δέντρα 7, Φύση 2, Κήπος 2, Καυσαέριο 1, Χρώμα 2, Ζώο 1, Έδαφος 1, Φυτά 1, Οξυγόνο 1, Χλωρίδα 1, Λουλούδια 1, Θεσσαλία 1, Κάμπος 1,
Ιόνιο	Παραλίες 1, Πέλαγος 20, Κέρκυρα 6, Χελώνες 1, Νησιά 3, Καλοκαίρι 1, Αιγαίο 1, Θάλασσα 3 Ζάκυνθος 1, Δάση 1
Χάρτης	Γεωγραφία 11, Ασίας 1, Λίμνες 1, Χώρες 6, Όνειρα 1, Ελλάδα 3, Ταξίδι 1 Νομός 1, Ήπειρος 3, Παγκόσμιος 1, Κούφια Γη 1, Γεωφυσικός 3, Κατατόπιση 1, Ξηρά/θάλασσα 1, Ευρώπης 1, Κρήτη 1, Απόδραση 1, Ελλαδικός 1, Πολιτικός 1
Αφρική	Πείνα 1, Μαύροι άνθρωποι 2, Έρημος 3 Ήπειρος 7, Ζουλού 1, Ζέστη 4, Κάλεσμα Βοήθειας 1 Χώρα 2, Σαφάρι 1, Ζούγκλα 1, Παρακμή 1, Ανθρωπιστική βοήθεια 1, Ομορφιά 1, Μαύρη Ήπειρος 2, Αίγυπτος 3, Φτώχεια 1, Γ' Κόσμος 2, Μαύρη φύση 1, Μαύροι 2, Παρθένα Δάση 1
Πόλη	Νέφος 4, Καυσαέρια 1, Αυτοκίνητα 1, Θεσσαλονίκη 3, Τεχνολογία 1, Απομόνωση 2, Καβάλα 2, Χανιά 1 Αθήνα 8, Δρόμοι 2, Κυκλοφοριακό 1, Καλαμάτα 2, Φασαρία 1, Μεγαλούπολη 1, Χάος 1, Χώρα 1, Πραγματικότητα 1, Άνθρωποι 1, Χωριό 1, Ρέθυμνο 1, Μητρόπολη 1, Κίνηση 1
Δορυφόρος	Σελήνη 8, Επικοινωνία 3, Διάστημα 17, Τεχνολογία 1, Αμερική 1, Ουρανός 1, Πλανήτες 2, Αστροναύτης 1, Τρομερά χρήσιμος 1, Πληροφορίες 1, Διαστημόπλοια 1, Κανάλι 1

Κατωτέρω (πίνακας 3) επιχειρουμε μια ταξινόμηση των ζευγών, αναλύοντας τη σχέση μεταξύ όρου-ερεθίσματος και ανακαλούμενου όρου.

Πίνακας 3: Προσπάθεια ανάλυσης και χαρακτηρισμού μερικών συνειρμών

'Ορος-ερέθισμα	Συνειρμός με τη μεγαλύτερη συχνότητα	Χαρακτηρισμός
Ποτάμι	Νερό	Περιεχόμενο (στοιχείο που ενεργοποιεί το ποτάμι)
Βορράς	Νότος	Ζεύγος συζυγών
Αιγαίο	Πέλαγος	Ορισμός, ζεύγος μεγάλης συχνότητας
Τέξας	Αμερική	Σχέση υπαγωγής
Βουνό	Ολυμπος	Παράδειγμα, υπαγωγή
Κόλπος	Αμβρακικός	Παράδειγμα
Ελβετία	Χιόνια	Κυρίαρχος κλιματικός χαρακτήρας
Νησί	Θάλασσα	Κυρίαρχο γεωγραφικό στοιχείο
Τρένο	Ταξίδια	Λειτουργία
Λιμάνι	Πλοία	Λειτουργία του λιμανιού
Λονδίνο	Big-Ben	"Σήμα" για την πόλη
Νομός	Πρωτεύουσα Θεσσαλονίκη	Υπαγωγή παράδειγμα
Κολόμβος	Αμερική	Συχνή αναφορά ζεύγους
Αεροπλάνο	Ταξίδι	Λειτουργία
Βλάστηση	Φυτά Τροπική	Ζεύγος ερμηνείας Ζεύγος μεγάλης συχνότητας
Ευρώπη	Ηπειρος	Ορισμός
Πράσινο	Δέντρα	Ανάλυση, ορισμός
Ιόνιο	Πέλαγος	Ορισμός
Χάρτης	Γεωγραφία	Εργαλείο
Αφρική	Ηπειρος	Ορισμός
Πόλη	Αθήνα	Παράδειγμα
Δορυφόρος	Διάστημα	Γενικόλογη αναφορά

Το σύνολο των ανακαλούμενων όρων επιδέχεται σημασιολογικές ομαδοποιήσεις, που επιχειρήσαμε σε όλες τις περιπτώσεις. Δίνουμε εδώ μερικά παραδείγματα:

Ποτάμι

Νείλος, Αλιάκμονας, Αμαζόνιος, Τάμεσης, Αξιός, Πηνειός, Νέστος, Στρυμόνας, Δούναβης Αγρια Φύση, Εξοχή, Βλάστηση, πράσινο Θάλασσα, Ωκεανός, Νερό, Ψάρια Λίμνη, Οχθη Ηρεμία

Τρένο

Σταθμός Λαρίσης Κίνηση, Διαδρομή, μεταφορά, μετακίνηση, μεταφορικό μέσο Σταθμός, Σιδηροδρομικός Σταθμός, Σιδηροδρομικές γραμμές, Ράγες, Βαγόνια Καράβι

Πόλη

Νεφος, καυσαέριο, Αυτοκίνητα, Κυκλοφοριακό, Φασαρία Χάος, Κίνηση, Δρόμοι Μεγαλούπολη, Χώρα, Μητρόπολη, Χωριό Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Ρέθυμνο, Χανιά, Καλαμάτα Ανθρωποι, Απομόνωση, Τεχνολογία, Πραγματικότητα

Χάρτης

Ασίας, Ελλάδας, Ευρώπης, Χώρες, Νομός, Ήπειρος Όνειρα, Εκδρομή, Απόδραση, Ταξίδι Παγκόσμιος, Γεωφυσικός, Πολιτικός, Ελλαδικός Γεωγραφία, Κατανόηση Λίμνη, Ξηρά, Θάλασσα

Αφρική

Ηπειρος, Ερημος, Χώρα Γ' Κόσμος, Φτώχεια, Πείνα, Παρακμή, Ανθρωπιστική βοήθεια, Κάλεσμα βοήθειας Μαύρη φυλή, Μαύροι Άνθρωποι, Ζουλού Έρημος, Ζέστη, Σαφάρι Ζούγκλα, Πυκνά δάση, Ομορφιά

Λονδίνο

Πόλη, Πρωτεύουσα, Αγγλία Big-Ben, Τάμεσης Βροχή, Υγρασία, Συννεφιά, Ομίχλη Ακρίβεια, Μαγαζιά Βασίλισσα

[GEANDER'S HOME PAGE] |
[ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ] | [ΕΙΔΟΣ ΘΕΜΑΤΩΝ] | [ΕΥΡΕΤΗΡΙΑ] | [ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ]

---

Geander's pages are hosted by Get your own Free Home Page